Plain English. A user’s guide door Philip Davies Roberts, 191 blz., Penguin 1987, f 17,50 ISBNNR.: 0-14-008407-x

De second floor in Amerika ligt een verdieping hoger dan de second floor in Engeland. Who en whom slaan altijd alleen op mensen, whose kan ook op dingen slaan. Een interlude is geen interval, en pas als je het streepje uit re-creation haalt betekent het recreatie. Zo’n streepje heet trouwens een hyphen in het Engels.

Niets nieuws, zegt u? Dat is dan goed nieuws. U kunt zich de aanschaf van Philip Davies Roberts’ Plain English, a user’s guide besparen.

Aan de andere kant: voor het geld hoeft u het nauwelijks te laten, en de kans dat er andere dingen in staan die u nog niet wist is tamelijk groot. Deze gebruikersgids is namelijk een Engelse variant op het genre handige-hulpjes-bij-het-schrijven, dat in Nederland vertegenwoordigd wordt door Jan Renkema’s Schrijfwijzer en Inez van Eijks’ Taalhulp. Vrijwel iedereen die regelmatig iets moet schrijven slaat die boeken wel eens op. Om te kijken hoe het ook alweer zat met hen en hun, en kopieen, reeel en financien bijvoorbeeld.

Het Engels kent weer andere verwarrende regeltjes en veelvoorkomende fouten. Het verschil tussen should en would, tussen their en they’re, advice en advise zijn een paar voorbeelden die Roberts bespreekt.

Het grootste deel van het boek bestaat uit een woordenlijst waarin allerlei soorten misverstanden worden rechtgezet: lightyears slaat op een grote afstand, niet op een lange duur, bij join together of link together kan together weg, na one or more, one of the most en one of those moeten werkwoorden de meervoudsvorm krijgen en “Alright is alwrong” (moet all right zijn). Vooral in dit deel kan Roberts het niet nalaten regelmatig zijn persoonlijke smaakstempel ergens op te drukken. Achter in terms of lezen we: “Avoid: ususally unnecessary”, en op input volgt: “an overused vogue word (…) Use ‘feed in’ or something similar”.

Hinderlijk kan ik dat niet vinden: van een boekje als dit mag je verwachten dat het flink normatief is. Roberts’ voorbeelden zijn in ieder geval duidelijk en niemand dwingt u het altijd met hem eens te zijn.

Dan zijn er ook nog die lastig te onthouden verschillen in spelling en woordkeus tussen het Brits- en het Amerikaans-Engels. Aan de andere kant van het Kanaal betaal je met een cheque, maar steek je de oceaan over dan wordt het een check. Waar een Engelsman een fortnight bij u komt logeren, spreekt de Amerikaan gewoon van two weeks. Britten spellen likeable, colour, centre, Amerikanen likable, color, center. Het zijn weetjes, meer niet, maar wie ze kent en goed gebruikt kan op waardering rekenen.

Dat geldt ook voor een juist gebruik van leestekens, afkortingen, en de aanhef en ondertekening van zakelijke of persoonlijke brieven. De conventies daarvoor verschillen vaak net een klein beetje van wat we in Nederland gewend zijn, en ze komen allemaal aan bod in ‘Plain English’.

Dat is met zijn 191 bladzijden natuurlijk niet compleet (dat na the police, the government, the committee en dergelijke het werkwoord zowel een enkel- als een meervoudsuitgang kan krijgen, heb ik bijvoorbeeld nergens kunnen vinden), maar het kan veel fouten en foutjes eenvoudig voorkomen. Wie daar behoefte aan heeft kan ook nog wat traditionele grammatica doorlezen, of een grammaticale term in het lijstje achterin opzoeken.

Een boekje om eerst een keertje door te lezen, waarna het als naslagwerk op de plank naast het Engelse woordenboek mag.