Astor Piazzolla, de in Nederland zeer populaire bandoneonspeler-componist bandleider, treedt volgende week vrijdag en zaterdag in Carré op met de voyante Italiaanse zangeres Milva. Liesbeth Koenen zag hun spektakelprogramma El Tango in Florence en sprak met de twee vermaarde musici.

“Milva is de vleesgeworden tango-muziek”, zegt Astor Piazzolla beslist. “Haar gezicht, haar haar, hoe ze loopt en zingt. Ze heeft temperament, ze is sensueel, dramatisch.” Al ruim twee en een half jaar zijn ze regelmatig te zien met het programma El Tango: Piazzolla met zijn nu tien jaar bestaande quintet, en Milva, de ‘panter uit Goro’ (het Italiaanse vissersplaatsje waar ze geboren is).

Vorige week in Florence, volgende week voor het eerst in Nederland, in Carré, dat daarmee zijn honderdjarig bestaan begint te vieren. Alle muziek is van Piazzolla, Milva is degene die zich met hart, ziel en een fabelachtige stem op de Franse, Italiaanse en Spaanse teksten werpt.

De show is een belevenis, het Florentijnse publiek juicht “Bravo!!” en “Brava!!” en ze hebben absoluut gelijk. El Tango is een perfect lopend en klinkend “spettacolo”.

De kleuren op het toneel zijn die van de tango: rood en zwart. “Het gevoel van de tango is zwart”, legt Piazzolla de volgende dag uit, “mijn instrument, de bandoneon, is zwart, en we zijn in het zwart gekleed.” Tussen hen door beweegt zich, in een fonkelende zwarte jurk, Milva met haar gigantische bos rood haar, op blote voeten. “De mensen zoeken daar allerlei sociologische redenen achter, maar in het theater in Parijs, waar we de show voor het eerst deden, kon ik gewoon geen hakken aan, en toen hebben we het later maar zo gelaten”, zegt ze daar zelf over.

Je zou het niet direct zeggen, maar ze is 47 en heeft al een lange carrière achter de rug. Ze werd populair met een liedje op het songfestival in Sanremo,in 1961 en zette sindsdien reeksen opera’s (waaronder de Dreigroschenoper van Brecht), films en televisieprogramma’s op haar naam. In Italië, maar ook in Duitsland en Frankrijk is ze razend beroemd. In Nederland daarentegen is Piazzolla (66) veel bekender.

Piazzolla is iemand die met overduidelijk genoegen over zijn leven en zijn werk praat. “Ik ben een en al Italiaans bloed. Ik voel me Italiaans. Mijn grootouders kwamen allemaal uit Italië, en er werd bij ons thuis in Argentinië Italiaans gesproken. Argentinië is eigenlijk een treurig en gewelddadig land. Als je alleen naar onze muziek luistert en niet naar onze gezichten kijkt dan merk je dat ook.”

”Maar wij hebben zo verschrikkelijk veel plezier in ons werk. We vormen al tien jaar een coöperatie, dus ik ben niet de grote meneer die al het geld binnenhaalt: alles wordt gedeeld. De groepsleden, de beste muzikanten van Argentinië, zouden ook alles voor me doen. Onze samenwerking is buitengewoon gelukkig en dat is niet gewoon in de tango-muziek. Ik moet ook zeggen dat de mensen buiten Argentinië meer van ons houden dan die daarbinnen.”

“Vooral in Nederland, een van de meest ‘avant-garde-landen’ ter wereld. Daar accepteerden ze ons meteen, vier vijf jaar geleden. Door de Vijf Tango’s van Hans van Manen werden we ook populair bij het balletpubliek. Ik vond zijn balletten zelf erg goed.“

“Maar instrumentale muziek is maar een ding, met Milva laat ik nu een ander deel van mezelf zien. Ik schrijf heel graag liederen en binnenkort wil ik wat dingen voor haar maken waar meer theater en toneelspel inzit. We doen dit programma nu al een hele tijd, en je moet uitkijken dat je geen bankbediende wordt die voortdurend hetzelfde doet. Dat lijkt me het vreselijkste wat me zou kunnen overkomen.”

“We zijn met El Tango in Argentinië geweest. Dat was zoets als ijsjes verkopen in Alaska. Ik denk dat het zo zit: mensen die van muziek houden, houden van mijn muziek, maar de mensen in Argentinië die van tango houden, houden niet van mijn muziek. De wortels van mijn muziek zijn voor honderd procent ‘tango’, maar daar bovenop zit 99 procent ‘muziek’. Dus wat gebeurde er? Argentinië stond op zijn kop en werd boos omdat Astor Piazzolla een Italiaanse zangeres meebracht, die niet in Argentinië geboren is en dus de tango nooit kan ’voelen’. Vooral de tangozangeressen waren woedend, ook al omdat ik nooit met ze wilde spelen. Ik heb een hekel aan de manier waarop ze zingen. Maar de mensen die van muziek houden waren weg van Milva, en een van de belangrijkste journalisten in Buenos Aires schreef: Buenos Aires verdient deze show niet. Ik was dus heel tevreden.”

“Vergeet niet dat tango tot heel kort geleden eigenlijk een vies woord was, geassocieerd met de onderwereld, drugs, alcohol, bordelen. Dat hield pas op nadat ik begonnen was op universiteiten en daarbuiten concerten te geven.“

”Mijn halve leven heb ik in clubs gespeeld, en ik haat die traditionele tango-wereld. Toen ik mijn eerste vrouw trouwde kreeg ik ook grote problemen: mijn ex-schoonfamilie begon te gillen toen ze hoorde dat ik tango speelde en in varieté-restaurants optrad. Op universiteiten bijvoorbeeld was het toen nog verboden tango te spelen. Nu is het erg in de mode.“

“Ik vraag me weleens af: wat gebeurt er toch? Ik denk dat de mensen iets anders, iets nieuws, een nieuwe opwinding nodig hebben. Op de radio is 99 procent van de muziek Engels of Amerikaans of een imitatie daarvan.“

”Tegenwoordig dansen mensen met twintig of veertig meter tussenruimte! Dan de tango! Die is als een liefdesdaad, een rituele dans die vlak tegen elkaar aan uitgevoerd wordt. Ik denk dat het Nederlandse publiek het ook geweldig zal vinden. Milva moet je zien. Ze is een dame. Wij vijven zijn heren. We kunnen het goed met elkaar vinden, zolang we respect voor haar hebben, en zij voor ons. Zij doet haar werk, wij het onze, dan gaat alles goed.”

Buiten het toneel blijkt Milva niet zozeer de vleesgeworden tango te zijn, als wel de vleesgeworden incarnatie van het begrip ‘diva’, met alle clichés die daarbij horen.

Slechts een kwartier te laat maakt de punctuele zangeres haar entree in de lounge van het bijzonder luxe hotel: met een enorme vos over haar schouder, en een goed donkere zonnebril op, komt ze aanstappen. Schouders opgetrokken, hoofd in de nek. Het contrast met de gezellige en in-tevreden baas Piazzolla die bij de ingang van zijn veel eenvoudiger hotel al stond te wenken is compleet.

“Foto’s?” zegt Milva “Niemand heeft tegen mij iets gezegd over foto’s! De ochtend na een voorstelling doe ik nooit make-up op.” Ter illustratie licht ze heel eventjes haar zonnebril op: de grote wimpers van gisteren ontbreken. Dat  zij de interviewster een glimp een glimp laat opvangen, is wonderbaarlijk  voor iemand die zich in zeven jaar huwelijk niet één keer zonder make-up aan haar man had vertoond, zodra ze uit de badkamer kwam moest hij het licht uitdoen. Uiteindelijk worden een paar plaatjes met zonnebril goedgunstig toegestaan.

Mijn vragen vallen vervolgens helemaal verkeerd. Als ik me verontschuldig voor het feit dat ik deels naar de bekende weg moet vragen, omdat ze in Nederland nog niet zo bekend is, begint ze ijzig over haar ‘absoluut sensationele triomf’ van vorig jaar in Amsterdam, met de opera La vera storia (op het Holland Festival).

Ook El Tango, dat weet ze zeker, zal bij het Amsterdamse publiek zonder enige twijfel een gigantisch succes worden, zoals overigens alles wat ze doet of gedaan heeft.

Pas na een minuut of tien ontdooit ze enigszins, plukt niet langer aan haar vingers en begint spontaan over mijn Toscaanse accent en vertelt over het vermoeiende leven dat ze leidt. “Sinds september heb ik vrijwel iedere dag gewerkt, ook met Kerstmis en Nieuwjaar. Tussendoor ben ik heel af en toe thuis in Milaan geweest. Daar woon ik met mijn dochter Martina. Die is 23 en studeert aan de universiteit. We hebben een fantastische relatie. Haar vader was degene die me voordat we gescheiden waren, stimuleerde om andere dingen te gaan doen dan alleen lichte liedjes zingen. Hij had enorm veel vertrouwen in mijn mogelijkheden, en ik heb ook een bijzondere stem. Ik kan bijvoorbeeld ook opera zingen, en zonder microfoon werken.”

” In 1965 ben ik begonnen met liederen van Brecht. Mensen die iets met hun muziek te vertellen hebben, die interessant zijn, daar werk ik mee. Het liefst doe ik iedere keer iets nieuws. Met Piazzolla werken nu, bevalt me goed, anders deed ik het niet. Met mijn lichaam en mijn zingen probeer ik me in te voegen in het quintet. We hebben voornamelijk een muzikale band. Buiten de voorstellingen ga ik niet met ze uit of zo, ik leid een heel ander leven. “

Die indruk maakt ze zeker. Dat zulke verschillende mensen op het toneel zo’n schitterend stel kunnen vormen is een wonder, maar wel een feit.

Astor Piazzolla en zijn quintet geven onafhankelijk van Milva drie concerten: vanavond in de Doelen in Rotterdam, morgen in De Harmonie in Leeuwarden en maandag in de Schouwburg in Leiden. Aanvang 20.15 uur.