Nog voordat al het nieuws het helemaal wakker schudde, zat mijn geweten al zachtjes te piepen achterin m’n hoofd.

Was het de koorts die ook in m’n kop zat? Bitter koud had ik het, en ook sloegen de vlammen me voortdurend uit. Waarschijnlijk herinnerde dat me aan de schaamte die met een zekere regelmaat in me opflakkert sinds het tot me doordrong dat er, mede uit mijn naam, in Afghanistan bommen gegooid worden.

Uit Nederlandse F-16’s, door Nederlandse militairen, bovenop Afghanen.
Je zou het zo niet zeggen, maar dat is al jaren het geval. Met af en toe een tussenpoosje helpen wij namelijk sinds oktober 2002 de ‘geallieerden’ (u weet wel, die kent u als the good guys uit de Tweede Wereldoorlog). Als het nodig is ook met het bombarderen van ‘vijandelijke doelen’ of ‘vijandelijke strijders’, danwel de alomtegenwoordige ‘terroristen’. Terwijl echt helemaal niemand weet waar die woorden voor staan.

Ook moet er hier nog steeds een piepklein krantenberichtje rondzwerven dat melding maakt van de inzet van onze F-16’s tegen betogende Afghanen.

Mijn geweten kraakt en steunt en vraagt: jamaar, waarom mogen de Afghanen van ons niet demonstreren? Wij zijn toch juist enorm vóór het recht op vrije meningsuiting?

En trouwens, denk ik ook maar steeds, hebben we Afghanistan soms de oorlog verklaard dat we mensen zonder enige vorm van rechtspleging vanuit de lucht executeren?

Want niemand noemt het zo, maar dat is volgens mij toch echt het geval. Als mijn geweten uit zijn slaperige hoekje komt, ziet het althans precies dat.

Op dit moment, nu er die officiële ‘missie’ (mooi eufemisme ook weer) in Uruzgan is, gebeurt dat bombarderen nog een stuk vaker dan eerst. Zo vaak dat het het nieuws haalt. Althans… Itempjes ‘ingebed journalisme’ die uitliepen op onversneden oorlogspropaganda zag ik.

En het ergste is dat ik zeker weet dat de journaalredactie, inclusief de journalist-in-bed, zichzelf nou juist heel kritisch vond. Neem vrijdags. Een interviewtje met een bommengooier. Dat werd er gewoon bij verteld. En nee, die dacht er desgevraagd niet zo bij na dat hij slachtoffers maakte, en trouwens, als ie ze al maakte, wist ie zeker dat diegenen het verdienden. Dit alles met een lachje gebracht. Einde item.

Pardon? Een willekeurige F-16-vlieger als beul, als uitvoerder van een nooit opgelegde straf?
Hij heeft het vast niet van zichzelf. In het leger heb je daar je superieuren voor. Zaterdags parafraseerde de Telegraaf bijvoorbeeld de gevoelens van Majoor Ronald, “een veteraan op de F-16”, aldus: “Dat er doden vallen onder de vijand is ‘part of the job’. Zijn opdracht is bevriende militairen ontzetten, dan is er geen tijd voor filosofische beschouwingen.”

Moord als filosofische kwestie.

Ik geloof van mijn kruin tot mijn teentopjes dat elk mens zelf moet nadenken en beslissen. Nooit meer Befehl ist Befehl als excuus graag. Wat allemaal niet wegneemt dat de politiek wel degelijk verantwoordelijker is dan de uitvoerders van het beleid.

Stuitend stil is die politiek. Af en toe het Kamerritueel: Kamervragen. Bijvoorbeeld nadat het onvolprezen VPRO-radioprogramma Argos een Amerikaanse journaliste liet getuigen dat er in de door ons gebombardeerde grotten gevluchte bange mensen hadden gezeten. ‘Burgers’ in het oorlogsjargon, geen ‘strijders’.

Tja, wat had de opgetrommelde en vervolgens geheel geschokte Bert Bakker (van regeringspartij D66) dán gedacht? Het is toch ronduit stom, of vooruit, laten we het naïef noemen (ook zo’n fijn politiek woord) te denken dat er géén onschuldige dooien zullen vallen als je instemt met bommen gooien?

Als klap op de vuurpijl hadden we afgelopen weekend onze rompkabinet-minister-president, die aanwipte in Afghanistan om te verklaren dat onze jongens de helden van deze tijd zijn. Orwell, where art thou?

Mijn knagende geweten voelt zich zo eenzaam. En extra schuldig, omdat het juist daarom toch zo vaak weer in de sluimerstand gaat.